Muzika u Egiptu i Mezopotamiji
 
 

Muzička kultura starog Egipta

 

        U tijeku svoje duge historije, stari je Egipat doživio povrat novih umjetnosti, nauke, arhitekture, kiparstva, slikarstva, književnosti i muzike. Muzika u toj zemlji imala je veoma važnu ulogu u svim krugovima stanovnika, a ugled muzičkih profesionalaca i istaknutih  pjevača na dvoru je bio tako velika da su ih smatrali faraonovim ođacima. U muzičkoj praksi starog Egipta, sasmostalno su se razvijali razni rodovi, a prije svega u obradniku kulta. 

        Narodna muzika je još uvijek stajala na nivou prvobitnu društvene zajednice, pa i danas napjevi nilskih lađara i vodonoša često koriste prastare melodijske tipove, Zidovi tadašnjih grobnica prikazuju veliki broj instrumenata, brojne prizore iz muzičkog života, gupno muziciranje... Pošto su koristili veliki broj instrumenata, a to su: razne udaraljke, čegrtaljke, veći i manji bubnjevi, različite frule, duge i kratke svirale s jezičkom, azličite vrste truba, harfu, lutnju i citru. 

        Što se tiče teoretsko-tehničke organizacije egipatske muzike, vidi se po broju žica na raznim instrumentima, te po broju tonova koje neki sačuvani duhački instrumenti mogu proizvesti. Egipćani su u poznavali pentatonsku i homatsku ljestvicu. Glavni intervali bili su oktava, kvarta i kvinta. Pretpostavlja se da su stari Egipćani poznavali notno pismo . U egipatskoj muzičkoj kulturi prepoznaju se i glasovi etičkog shvatanja funkije muzike koja će u starih Egipćana dobiti socijalno značenje uspostavljajući u muzičkom stvaralaštvu podjelu na dobru i lošu muziku.

 

Sistrum- preteča čegrtaljki porijeklom iz Egipta 

 

 

Muzika u Mezopotamiji

 

        U golemoj ravnici između Eufrata i Tigrisa razvile su se drevne kulture Sumerana, Asiraca i Babilonaca. Sumerani su hramove podizali uz muziku. Crkveni napjevi, uglavnom pohvalice ili tužbaljke pjevale su se prema utvrđenom rasporedu koji se nije smio mijenjati. Na teitoriju Mezopotamije razvija se raskošni dvorski život s velikim sudjelovanjem pofesionalnih muzičara.  Likovni izvori govore o instrumentima tog teritorija, a to su prije svega lire i harfe, zatim čegrtaljke i azličiti oblici bubnjeva, a ponekad su se i čitavi olatari gradili u obliku bubnja koji je imao veliku zvučnu snagu, a na njemu su često plesali plesači . Male bubnjve uglavnom su svirale žene.

        Prema tvrdnjama nekih naučnika mezopotamski instrumentarij je bio osnova na kojoj se kod raznih naroda uključujući evropske izgrađivalo bogadstvo instrumenata čitave mediteranske civilizacije. Da je značenje Sumerana, odnosno njihovog muzičkog instrumentarija bilo ovako bogato, svjedoči okolnost da su poetski radovi u sumeranskom kultu bili razvrstani prema instrumentima koji su ih pratili. U ostacima mezopotamske kulture ima i slika na kojima se vide životinje kako sviraju. U Babilonu je bio izgrađen sistm simbolike brojeva tako da su brojevi 5 i 7 smatrani svetim. Broj 5 odgovara boju osjetila kod čovjekai broju elemenata od kojih je stvoren svijet. Broj 7 odgovara voju dana u sedmici, boju planeta i broju muzičara u dvorskom orkestru.

 
Mezopotamska lira iz 2600. godine pr. n. e.