Renesansa
Renesansa je jedno od najkreativnijih razdoblja u književnosti i umjetnosti koje je označilo prekid sa srednjim vijekom. Vremenski se određuje od 14. stoljeća u Italiji do 16. stoljeća u ostatku Europe. Ona je jedan od najkrupnijih pokreta u kulturi zapadne Evrope, koji je doveo do preokreta u znanosti, filozofiji, književnosti i likovnim umjetnostima. Italija je zemlja u kojoj je umjetnost renesanse našla svoj najviši izraz, jer je u njoj najprije došlo do razvoja gradova i gomilanja bogatstva u pojedinim gradanskim porodicama.
.jpg)
Mona Lisa
Renesansa u muzici je razdoblje u historiji evropske muzike 15. i 16. stoljeća čije su bitne stilske značajke sadržane u djelima tzv. franko-flamanske škole. Ta je "škola" utjecala na nastanak rimskog i venececijanskog polifonog stila potičući i stvaranje istovrsne muzike nac. obilježja u Njemačkoj, Engleskoj i Španiji. Muzičko je stvaralaštvo bilo usmjereno prema stvaranju vokalnih djela u središtu kojih su bili madrigal, motet i misa, a temeljna značajka stvaralačkog napora je nastojanje za razumljivošću i važnošću teksta u katoličkom, te za pravilnošću deklamacije u protestanstkom bogoslužju. Od posebnog su značenja bili pokušaji oponašanja starogrčke muzike u dramatski obilježenim djelima. To je s jedne strane dovelo do opernih pokušaja, a s druge do razvitka monodije i generalbasa. Povremeno se nazire osamostaljivanje instrumentalne muzike, što će preuzeti i razviti muzički barok.
U 15. stoljeću jačaju gradovi kao Rim, a pogotovo Venecija koja je trgovinom, ratovima, ali i demokratskim izborima među vlastelom, te zahvaljujući prevlasti na Sredozemlju postala najjačom silom u Europi. Dakako, 1500. godine, na vrhuncu moći Venecije, nitko nije slutio da je to i početak njezinog kraja jer se trgovina već prebacivala na relaciju Evropa-Amerika.
U zapadnoj muzici, motet je riječ koja se primjenjuje na niz veoma raznolikih pjevačkih muzičkih kompozicija. Naziv dolazi ili od latinskog glagola movere ("pomaknuti") ili latinizirane starofrancuske riječi mot ("riječ" ili "usmeni izraz"). Srednjovjekovni latinski izraz za motet je motectum. Ako je porijeklo latinsko, naziv opisuje kretanje različitih glasova jedan naspram drugog. Naziv motet je sačuvan u prelazu iz srednjovjekovne u renesansnu muziku, ali karakter kompozicije se potpuno promijenio. Dok se razvijala iz srednjovjekovnog izoritmičnog moteta, renesansni kompozitori moteta uglavnom napuštaju korištenje ponovljajućeg oblika kao cantus firmus. Glliaume Dufay je prelazna ličnost komponirajući jedan od posljednjih moteta u srednjovjekovnom, izoritmičnom stilu, Nuper rosarum Flores koji je prvi put izveden 1463. i bio je napisan u spomen na završetak Filipove kupole u katedrali u Firenci. Tokom tog vremena upotrebacantus firmusa u djelima poput parodijske mise teži ka velikom produžavanju cantus firmusa u odnosu na višeglasni diskant iznad njega, a to obično zasjenjuje ritam dobijen od cantus firmusašto je uočljivo u srednjovjekovnim izoritmičnim motetima. Kaskadni, prelazni akordi stvoreni kao međuigre između više glasova, kao i nepostojanje jakog ili jasnog takta, su osobine po kojima se razlikuju srednjovjekovni i renesansni pjevački stilovi.
Misa je višestavačna instrumentalna vrsta koja se izvodi tijkom sv. mise u crkvama. U početku je bila jednoglasna , a kasnije postaje višeglasna i polifona.Poznati skladatelj misa bio je Giovanni Pierluigi da Palestrina.
Madrigal je sekularno (svjetovno) djelo za 3 do 6 glasova, najčešće na italijanskom. Nastao je pre renesanse, a u renesansi je imao pun procvat, da bi u baroku zamjenila ga opera, odnosno kantata. U početku je bio izvođen za dva - tri glasa, da bi kasnije bila uvrštena I instrumentalna pratnja kao dio madrigala. Najznačajniji madrigalisti su bili Luca Marencio, Carlo Gestaldo,...